Chỉ số hoàn màu là gì
Chỉ số hoàn màu (Color Rendering Index – CRI) là chỉ số phản ánh độ trung thực màu sắc của vật thể khi được nguồn sáng chiếu tới. CRI có vai trò rất quan trọng trong thiết kế chiếu sáng. CRI càng cao thì mức độ đẹp, chân thực và sống động của vật thể càng cao.
Ý nghĩa của chỉ số hoàn màu
Chỉ số hoàn màu cao sẽ cho ánh sáng chân thực, tạo cảm giác dễ chịu cho mắt.
Chỉ số hoàn màu thấp sẽ phản ánh sai lệch màu sắc của vật thể. Chẳng hạn dưới ánh sáng đèn cao áp, màu hồng rực rỡ của bông hoa hồng sẽ biến thành màu đỏ sẫm.
Ánh sáng mặt trời (ánh sáng ban ngày) là có chỉ số hoàn màu cao nhất (CRI=100) Nguồn sáng đèn đường cao áp có chỉ số hoàn màu thấp (CRI = 26), nguồn sáng của đèn huỳnh quang cho chỉ số hoàn màu (CRI > 70), các loại đèn led do Galaxy Lighting Solutions sản xuất có chỉ số hoàn màu từ 80+ trở lên, đặc biệt một số mẫu đèn led cao cấp còn có thể đạt tới chỉ số CRI 90+.
Giá trị chỉ số hoàn màu của mỗi nguồn sáng đóng vai trò rất lớn trong việc phân biệt màu sắc. Cũng như chọn lựa từng loại đèn led, từng nguồn sáng khác nhau phải phù hợp với các ý tưởng và không gian thiết kế ánh sáng.
Bên dưới là một số quy chuẩn về chỉ số hoàn màu mà các bạn có thể dùng để đánh giá chất lượng của nguồn sáng nói chung và đèn led nói riêng.
- CRI = 0: Ánh sáng có độ trung thực thấp nhất là ánh sáng đơn sắc như: xanh, đỏ, tím, vàng…
- CRI < 50: Màu sắc của vật bị biến đổi hoàn toàn, không giống thực tế, nhợt nhạt khi được chiếu sáng.
- CRI từ 50-70: Ánh sáng bị biến đổi một phần, nguồn sáng có CRI này thường dùng trong các ngành sản xuất công nghiệp không cần màu chính xác.
- CRI từ 70-85: Ánh sáng thông dụng, gần như trung thực. Đa số đèn led có CRI nằm trong khoảng này vì vậy cho màu sắc trung thực nhất trong tất cả các loại đèn.
- CRI từ 85-95: Với các khu vực cần phần biệt màu sắc chuẩn như xưởng in màu, xưởng pha chế sơn cần đảm bảo chỉ số CRI tối thiểu trong khoảng này. Các loại đèn led do Galaxy Lighting Solutions sản xuất được sử dụng chip led cao cấp từ các nhà sản xuất hàng đầu thế giới nên đều đảm bảo được chỉ số CRI từ 80 trở lên.
- CRI = 100: Ánh sáng ban ngày, ánh sáng mặt trời là ánh sáng có độ trung thực nhất.
Tóm lại là, nếu bạn sử dụng một bóng đèn led chất lượng thì tương xứng với nó là chỉ số hoàn màu phải cao.
Mối quan hệ giữa chỉ số hoàn màu và hiệu suất phát sáng
Như Galaxy Lighting Solutions đã phân tích ở trên, chỉ số hoàn màu càng cao thì độ trung thực của màu sắc ánh sáng càng lớn. Tuy nhiên với đèn led thì chỉ số hoàn màu lại tỉ lệ nghịch với hiệu suất phát sáng (lm/w). Do đó, các nhà sản xuất đèn led thường phải cân bằng giữa hai chỉ số này để hoàn thiện đèn led một cách tốt nhất.
Ví dụ: Các loại đèn led âm trần chất lượng cao của Galaxy Lighting Solutions có chỉ số hoàn màu cao CRI từ 90 trở lên.
Vai trò của chỉ số hoàn màu
Hiện nay, trên thị trường, hầu hết các sản phẩm đèn led chiếu sáng có chỉ số hoàn màu CRI nằm trong khoảng từ 75-85. Như đã nói ở trên, chỉ số này là phù hợp để cân bằng với hiệu suất phát quang của đèn.
Bên cạnh đó, chỉ số CRI còn phụ thuộc vào nhiệt độ màu của đèn. Nhiệt độ màu thay đổi thì độ hoàn màu cũng sẽ thay đổi theo. Ví dụ: Nguồn sáng có nhiệt độ màu 4000K có độ hoàn màu sẽ khác so với với đèn có nhiệt độ màu 6500K.
Đại bộ phận đèn led trên thị trường chỉ có CRI khoảng 70 – 80. Các sản phẩm đèn led cao cấp có chỉ số hoàn màu từ 85 trở lên và hiệu suất phát quang của đèn vẫn đạt trên 100 lumen/watt.
Chỉ số hoàn màu thường được dùng để so sánh vật thể dưới ánh sáng ngoài trời vào ban ngày và vật thể được chiếu sáng bởi nguồn sáng nhân tạo (đèn led) vào ban đêm. Nguồn sáng nhân tạo chiếu vào vật càng ít sự khác biệt càng ít nhận thấy chứng tỏ chỉ số hoàn màu của đèn led càng cao. Nếu khó hoặc không phân biệt được sự khác nhau về màu sắc chứng tỏ đèn led đó có CRI cao. Nếu nhận thấy sự khác biệt về màu sắc, như nhợt nhạt hoặc ngả sang màu khác thì đèn đó có CRI thấp.